Blockbustersopdracht 220
Probleem: Hoe stoppen we het kartel voor zaterdag?
Aanknopingspunt: de heks en de Chinees zijn op zoek naar een kistje van Monet.
Ze zeggen dat Monet aanwijzingen heeft achtergelaten waar het kistje is.
Wat weten we allemaal over Monet en zijn schilderijen?
- 1 Kruidenier of schilder?
- 2 Strenge regels
- 3 Het nieuwe Parijs
- 4 Naar buiten
- 5 Impressionisme
- 6 Moderne technieken
- 7 Japanse prenten
- 8 Giverny
- 9 Op reis
- 10 Series
- 11 Monet in musea
1 Kruidenier of schilder?
Monet groeide op in de Franse havenstad Le Havre. Als kind wist hij al dat hij schilder wilde worden. Behalve schilderijen maakte hij ook grappige tekeningen van zijn leraren en mensen op straat.
Zijn familie vond het beroep van kunstenaar maar niks. Zijn vader wilde dat hij in hun kruidenierswinkel ging werken. Gelukkig had Monet een tante die ook schilderde. Zij steunde hem en later gaf ze hem geld om naar Parijs te gaan. Monet was toen 19 jaar.
2 Strenge regels
Je hebt ze misschien wel eens in een museum of een boek gezien:
grote schilderijen -> over geschiedenis of de Bijbel -> alles lijkt net echt
Kunstenaars leerden tot in de 19e eeuw op de Parijse kunstacademie dat dit de beste manier was om te schilderen. In hun ateliers schilderden ze de geschiedenis zo echt mogelijk na. De schilderijen werden geëxposeerd in een belangrijke tentoonstelling: De salon.
Een strenge jury koos de schilderijen uit. Veel schilderijen werden afgewezen, omdat ze niet volgens de regels geschilderd waren. Pas als je schilderij in de Salon hing, had je kans op bekendheid. Er waren geen galeries in die tijd.
3 Het moderne Parijs
Parijs was een moderne en modieuze stad. Er waren veel cafés, restaurants en theaters. Daar ontmoette Monet andere kunstenaars. Ook al hadden ze allemaal weinig geld om uit te gaan, ze hielden van het stadse leven en schilderden gewone mensen op straat en in cafés. Dat was nieuw.
Monet -> geen zin in strenge regels -> geen kunstacademie -> vrije Academie Suisse
Monets lievelingsmodel was Camille. Ze had donker haar en donkere, ernstige ogen. Monet en Camille kregen samen een zoon, Jean. En later trouwden ze.
4 naar buiten
Monet en zijn vrienden wilden niet de geschiedenis, maar het moderne, dagelijks leven schilderen. Ze bleven daarom niet in hun ateliers maar trokken naar buiten.
1841 -> uitvinding van de verftube -> makkelijk meenemen
Dagen lang zat Monet in een weiland of aan de oever van een rivier te schilderen. Hij bouwde zelfs een drijvend atelier.
Schilderen ‘en plein air’ (Frans voor ‘in de buitenlucht’) vinden we nu heel gewoon. Maar toen was dat heel bijzonder. Alice en Ernest Hochedé, rijke vrienden van Monet, kochten veel schilderijen. Daardoor kreeg Monet wat meer geld.
5 Impressionisme
Buiten is alles natuurlijk anders dan in een atelier.
Zon of regen of wolken -> licht verandert -> natuur verandert
Elk moment is uniek. Het ging Monet en zijn vrienden er niet om alle details precies na te schilderen. Ze wilden de unieke sfeer van een moment overbrengen in hun schilderijen.
Verandering licht -> snel schilderen -> kleuren mengen kost tijd -> nieuwe techniek -> kleine streepjes ongemengde verf naast elkaar
Als je dichtbij een schilderij van Monet gaat staan, kun je al deze verschillende kleuren goed zien. Maar als je een beetje afstand neemt, mengen de kleuren.
De groep schilders rondom Monet kregen hun naam van een journalist: impressionisten! Hij schreef in een krant dat de schilderijen van deze groep kunstenaars niet meer dan een snelle, eerste indruk waren: een impressie. Dat was in die tijd geen compliment. De naam ‘impressionisten’ was dus eigenlijk een scheldnaam!
6 moderne technieken
In de 19e eeuw werden veel nieuwe dingen uitgevonden. Bijvoorbeeld de fotografie. Veel kunstenaars vonden die nieuwe techniek maar niks. Ze waren bang dat mensen foto’s in plaats van schilderijen gingen kopen. Maar de impressionisten waren juist blij met de nieuwe techniek:
- ze fotografeerden details
- bestudeerden beweging
- fotografeerden snelle impressies
Een andere ontdekking was de kleurencirkel.
- blauwe zijde: koude kleuren
- rode zijde: warme kleuren
De kleurencirkel laat zien welke kleuren dicht bij elkaar liggen en welke kleuren tegenovergesteld zijn. De impressionisten leerden ervan dat juist de kleuren die in de cirkel tegenover elkaar liggen (complementaire kleuren) elkaar versterken. Monet schilderde rode klaprozen in een het groene gras.
7 Japanse prenten
1867 -> tweede Wereldtentoonstelling -> Parijs
Op deze tentoonstelling was Japan voor het eerst te gast. Mensen ontdekten kunst en voorwerpen uit dit verre land. De impressionisten vonden vooral de Japanse schilderkunst en prenten interessant:
- pure en ongemengde kleuren
- geen strenge regels voor de compositie (de indeling)
De impressionisten bezochten graag een winkeltje met spullen uit Japan in Rue de Rivoli in Parijs. Ze kochten er waaiers, porselein, prenten en kleding. Zo kregen ze inspiratie voor hun schilderijen. Monet maakte een schilderij van Camille in kimono.
Plotseling brak er een droevige tijd aan voor Monet:
- bedrijf van Ernest Hochedé failliet
- Monet verkocht geen schilderijen
- Camille ernstig ziek
Ernest Hochedé vertrok naar het buitenland. Monet, Camille en Alice besloten om samen een huis in een dorpje aan de Seine te huren. Alice zorgde voor de zieke Camille en alle kinderen. Hier werd hun tweede zoon Michel geboren
Camille -> pas 32 jaar -> overleden -> Monet stopte van verdriet met schilderen
8 Giverny
Na een tijdje begon Monet weer te schilderen.
verkoop schilderijen -> geld -> huis in Giverny
Monet werkte graag en vaak in zijn tuin.
- ontwierp prachtige bloementuin
- legde moestuin aan
- schilderde bloemen, planten en vijver na
De kinderen beleefden avonturen in de tuin en op de rivier de Epte. Voor de mensen uit het dorp was de familie Monet een raar gezin: een kunstenaar die niet getrouwd was met de vrouw des huizes. Toen Ernest Hochedé in 1891 overleed, konden Monet en Alice eindelijk trouwen.
1893 -> Monet kocht een groot stuk grond naast zijn huis -> ontwierp watertuin met waterlelies.
Later bouwde hij de Japanse brug en maakte er voor het eerst een schilderij van.
9 op reis
Met de verkoop van Monets schilderijen ging het inmiddels heel erg goed. Kunsthandelaren kwamen naar Giverny om zijn schilderijen te kopen. Vooral in Amerika was zijn werk heel populair. Monet reisde veel in deze tijd. Soms was hij maanden van huis om te schilderen.
Altijd was hij op zoek naar mooie landschapen en bijzonder licht. In Normandië schilderde hij het licht aan de kust en in Noorwegen het licht in de sneeuw. Alice zorgde thuis in Giverny voor het grote gezin.
10 series
Tussen 1892 en 1894 -> Monet -> Rouen
Hij maakte vijftig schilderijen van dezelfde kathedraal.
Veel schilderijen van 1 onderwerp = een serie = nieuw in die tijd
Elk schilderij in deze serie is anders omdat het licht anders was. De ene dag regende het, de andere dag scheen de zon. Winter, zomer, middag, avond: de kathedraal zag er telkens anders uit. Je kunt ook zeggen dat het echte onderwerp van deze serie het licht is en niet de kathedraal. Ook van zijn vijver maakte Monet een serie schilderijen.
In 1911 overleed Alice. Monet ging steeds slechter zien. Verdrietig trok hij zich terug in zijn atelier en tuin in Giverny. Tot aan zijn dood in 1926 bleef hij de vijver met waterlelies schilderen. Telkens in andere kleuren.
11 Monet in musea
De waterlelie schilderijen kun je bekijken in Museé de l’Orangerie in Parijs
De serie schilderijen van de kathedraal in Rouen hangt in Museé d’Orsay in Parijs
Het schilderij ‘Vijver met waterlelies’ is eigendom van Museé des Beaux-Arts in Grenoble.
Het huis, de vijver en de tuinen van Monet kun je bezoeken in Giverny, 1 uur ten westen van Parijs fondation-monet.com
In Nederland kun je schilderijen van Monet zien in bijvoorbeeld het Rijksmuseum, Gemeentemuseum Den Haag, Van Gogh Museum, Het Kröller-Müller museum en Het Zaans Museum.